Bộ Khoa học và Công nghệ mới đây đã công bố dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trụ sạc xe điện (QCVN XX:2025/BKHCN), đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa hạ tầng sạc xe điện tại Việt Nam. Quy chuẩn này đặt ra các yêu cầu về an toàn và kỹ thuật đối với các trụ sạc điện sử dụng cho ô tô điện, bao gồm cả xe hybrid sạc ngoài, với điện áp danh định lên tới 1.500V một chiều (DC) hoặc 1.000V xoay chiều (AC). Đây được xem là một nỗ lực nhằm thúc đẩy thị trường xe điện phát triển đồng bộ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng cũng như các tiêu chuẩn quốc tế.
Việc xây dựng hành lang pháp lý cho hệ thống sạc xe điện được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh thiết bị này. Theo dự thảo, các trụ sạc xe điện sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn về bảo vệ chống điện giật, an toàn cháy nổ, bảo vệ quá tải và khả năng tương thích điện từ. Đồng thời, tất cả sản phẩm trước khi đưa ra thị trường phải được kiểm tra, chứng nhận hợp quy và gắn dấu hợp chuẩn, nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng.
Việt Nam, với tư cách là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), có trách nhiệm tuân thủ Hiệp định về Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT - Technical Barriers to Trade). Theo thông báo số G/TBT/N/VNM/340 gửi đến Ủy ban TBT của WTO, Việt Nam đã chính thức thông báo về dự thảo quy chuẩn kỹ thuật này. Mục đích chính của quy chuẩn là đảm bảo an toàn cho người sử dụng, đồng thời tạo ra một hệ thống tiêu chuẩn đồng bộ phù hợp với các cam kết quốc tế.
Trong khuôn khổ TBT, các thành viên WTO có quyền ban hành các quy định kỹ thuật để bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của con người, nhưng phải đảm bảo rằng các quy định này không tạo ra rào cản thương mại không cần thiết. Việc Việt Nam thông báo dự thảo này cho WTO cho thấy cam kết minh bạch trong quá trình xây dựng quy chuẩn, tạo cơ hội cho các đối tác thương mại quốc tế đóng góp ý kiến, qua đó tránh những tranh chấp thương mại không đáng có.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là việc quy định rõ mã HS của trụ sạc xe điện theo Thông tư số 31/2022/TT-BTC, giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc kiểm soát xuất nhập khẩu. Ngoài ra, quy chuẩn này cũng hướng tới việc đồng bộ với các tiêu chuẩn quốc tế như TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017), đảm bảo khả năng tương thích của hệ thống sạc xe điện trong nước với các sản phẩm và công nghệ trên thế giới.
Việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật này được xem là một bước đi cần thiết trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch và giao thông bền vững. Nhiều chuyên gia nhận định, nếu không có hệ thống trạm sạc tiêu chuẩn hóa, sự phát triển của xe điện sẽ gặp nhiều rào cản, đặc biệt trong việc mở rộng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài. Một hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm hơn khi sử dụng xe điện mà còn tạo ra sự minh bạch cho thị trường, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tối ưu hóa sản phẩm để phù hợp với quy định.
Theo thông báo của Việt Nam gửi đến WTO, dự thảo QCVN XX:2025/BKHCN hiện đang trong giai đoạn tiếp nhận ý kiến đóng góp. Các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân quan tâm có thể gửi phản hồi trực tiếp đến Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ), cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc xây dựng và hoàn thiện quy chuẩn.
Thông tin liên hệ để góp ý:
Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ)
- Địa chỉ: Số 8, Đường Hoàng Quốc Việt, Quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam
- Điện thoại: 024-37911629 ; Fax: 024-38361556
- Email: vutieuchuan@tcvn.gov.vn
Hạn cuối để gửi góp ý là 45 ngày kể từ ngày thông báo (11/03/2025), trước khi quy chuẩn được xem xét thông qua vào ngày 28/04/2025 và có hiệu lực từ 15/06/2025.
Dự thảo Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về Trụ sạc xe điện không chỉ giúp Việt Nam hoàn thiện khung pháp lý về hạ tầng sạc EV mà còn thể hiện cam kết tuân thủ các quy định của WTO. Việc áp dụng quy chuẩn này sẽ đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, hỗ trợ phát triển thị trường xe điện trong nước, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động thương mại quốc tế. Để đạt được hiệu quả cao nhất, Việt Nam cần tiếp tục lắng nghe phản hồi từ cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức khoa học và đối tác thương mại trước khi chính thức ban hành quy chuẩn.
TS. Trịnh Quốc Vinh - VIOIT